ملات ترمیمی و کاربرد آن
ملات ترمیمی
ملات ترمیمی بتن به عنوان یک ترکیب جدید برای بهبود و ترمیم بتن شناخته میشود. ابتدا با ترک خوردن بتن، دلایل ایجاد و تاثیرات آن و راههای پیشگیری از ترک خوردگی سطح بتن آشنا میشویم و در ادامه راهحلهای موجود برای ترمیم بتن را بررسی میکنیم.
ترک خوردن بتن
ترکهایی که در سطح بتن یا در عمق آن ایجاد میشوند میتوانند به دلیل انقباض بتن، تغییرات و تنش حرارتی و خشک شدن سریع سطح بتن ایجاد شوند. این ترکها میتوانند باعث نفوذ آب و خرابی بتن شوند. شکستگیها یا ترکها (Cracks) در بتن معمولاً به عنوان ترکیدگیها شناخته میشوند. ایجاد ترکها میتواند به عوامل مختلفی برگردد و تاثیرات مختلفی بر روی دوام و استحکام بتن داشته باشد:
علل ایجاد ترک در بتن
انقباض بتن: بتن پس از ریخته شدن و هنگام عمل آوری به دلیل انقباض حجمی تمایل به ترک خوردن دارد. بروز این ترکها میتواند به دلیل انبساط و انقباض مواد مختلف در بتن (آب و سیمان) باشد.
تغییرات حرارتی: تغییرات دما میتواند عامل بروز تنشهایی در بتن بوده و به ترک منجر شوند. برای مثال، گرمای شدید در تابستان و سرمای سرد در زمستان ممکن است ترکیدگیهایی در بتن ایجاد کند.
فشارهای خارجی: بارهای وارد بر سطح بتن، بار برف، بار زلزله و باد، انفجارها و سایش مکرر میتوانند تنشهایی در بتن ایجاد کنند و ترکیدگیها را به وجود آورند.
عمل آوری نامناسب: به هنگام بتن ریزی و پس از آن در زمان عمل آوری بتن باید به موارد ضروری توجه ویژه داشت؛ از جمله ایجاد تراکم و ویبره کردن بتن، تنظیم رطوبت و آب رسانی به بتن، جلوگیری از افزایش بیش از حد دمای بتن یا کاهش دما و یخ زدن بتن.
تاثیرات ترک خوردگی بر بتن
- کاهش دوام: ترکیدگیها ممکن است منجر به کاهش دوام و استحکام بتن شوند. ترکیدگیها به عنوان مسیرهای نفوذ آب و آلودگی به داخل بتن عمل میکنند که میتوانند به خرابیهای بیشتر و جدیتری منجر شوند.
- کاهش مقاومت: ترکهای ایجاد شده در سطح بتن میتواند تاثیر منفی قابل توجهی بر مقاومت بتن و عملکرد سازهای آن داشته باشد.
- خوردگی آرماتورها: ترکها راه نفوذ آب و مواد شیمیایی خورنده به داخل بتن هستند. برخورد این مواد به میلگردهای داخل بتن میتواند باعث خوردگی آنها و جدا شدنشان از بتن شود. چنین اتفاقی تاثیر منفی شدیدی بر بتن گذاشته و عملا آن را بی استفاده میکند.
- تخریب ظاهری: ترکیدگیها ظاهر بتن را ناخوشایند و به تخریب ظاهری ساختمان منجر میشوند.
روشهای پیشگیری از ترک خوردگی بتن
- استفاده از الیاف: اضافه کردن الیاف فلزی، پلاستیکی یا مانند آن به مخلوط بتن میتواند مقاومت کششی بتن را افزایش دهد و ترک خوردگی بتن را کم کند.
- استفاده از عایقهای حرارتی: استفاده از عایقهای حرارتی مناسب بر روی سطح بتن میتواند تغییرات حرارتی را کاهش داده و از ترک خوردگیها جلوگیری کند.
- کنترل انبساط و انقباض: برای کاهش انقباض بتن در فرآیند خشک شدن، علاوه بر طرح اختلاط و استفاده از افزودنیها، کنترل سرعت تبخیر آب سطحی بتن نیز اهمیت خاصی دارد.
روشهای ترمیم بتن
- مواد پرکننده: در برخی موارد، مواد چسبنده مانند اپوکسی یا پلیمرها میتوانند به داخل ترکیدگیها تزریق شوند تا آنها را پر کنند و استحکام بتن را افزایش دهند.
- برش و تعویض قسمت ترکیده: در صورتی که ترکیدگیها جدی باشند و ترکها عمیق شده باشند، بخشهای ترکیده ممکن است برش خورده و تعویض شوند. البته این کار نیاز به بررسی و انجام توسط یک متخصص دارد.
- ملات ترمیم بتن: برای ترمیم بتن و برطرف کردن ترکهای سطحی میتوان از ملاتهای ترمیمی بتن استفاده کرد. تولیدکنندگان مختلفی محصولاتی با این عنوان دارند و انواع ملاتهای ترمیمی مانند الیاف دار، آب کننده، ملات تعمیراتی نانو و ملاتهای خودتراز برای این منظور تولید میشود. به کارگیری این مواد بستگی به موقعیت، سن، زبری و زاویه سطح بتن و تراکم و عمق ترکها دارد. البته نیاز به آب بند شدن سطح بتن عامل اثرگذار دیگری است. اینجا میتوانید در مورد آب بندی بتن بیشتر بخوانید.
کاربردهای ملات ترمیم بتن
ملات ترمیمی، در مواردی که نیاز به یک ملات خمیری جهت تعمیر سطوح قائم یا افقی سازه و قطعات بتنی است، استفاده میشود. از ملات ترمیم بتن برای ترمیم ترکها و نواقص سطوح افقی و قائم مانند تیرها، دالها، ستونها، دیوارهای برشی، شمعها، خرابیهای سطحی بتنهای مسلح و غیرمسلح میتوان بهره برد. به دلیل کارایی مناسب و چسبندگی زیاد این ملات خمیری شکل، امکان استفاده از آن بر سطوح قائم بدون نیاز به قالببندی و در ضخامتهای زیاد نیز وجود دارد.
این ملات در صورت عملآوری مناسب دارای خواص مکانیکی همچون مقاومت فشاری و خمشی بالا، ضریب انبساط حرارتی، ضریب ارتجاعی و خواص نفوذناپذیری و آببندی همچون بتن با کیفیت بالا است. همچنین چسبندگی مناسبی به بتن پایه و میلگرد دارد و مقاومت مناسبی در برابر سایش از خود نشان میدهد.
در مواردی که مقاومت کششی و مقاومت در برابر سایش اهمیت بیشتری دارد، ملات ترمیمی الیاف دار عملکرد بهتری از خود نشان میدهد. همچنین گاهی از بتن انتظار نفوذناپذیری وجود دارد. در این موارد ملات ترمیمی آب بند کننده گزینه بهتری است. از این نوع ملات در آب بندی استخر و آب بندی پشت بام نیز استفاده میشود.
روش مصرف ملات ترمیم بتن
- ابتدا سطح بتن باید کاملا از گرد و خاک، غبار، زنگزدگی، چربی و رنگ، ذرات لق یا هر چیزی که مانع اتصال ملات ترمیمی به سطح بتن باشد، تمیز گردد. این مرحله تاجایی انجام میشود که به بتن سالم، مقاوم و زبر رسیده باشد.
- سپس برای چسبندگی مناسب ملات ترمیمی به سطح بتن از پوشش یا آستر مناسب یا مواد اتصالزا استفاده شود.
- برای آمادهسازی ملات ترمیم بتن بتن باید به توضیحات محصول توجه کرد. ممکن است محصول عرضه شده پودری باشد و نیاز به ترکیب با آب داشته باشد. در این موارد پیشنهاد میگردد ابتدا کل آب داخل مخلوطکن ریخته شود، به تدریج پودر ملات اضافه گردد و حدود 3 دقیقه عملیات اختلاط با همزن با سرعت کم (400 دور در دقیقه) ادامه داشته باشد. سپس پودرهای مخلوط نشده را جدا کنید و حدود 2 دقیقه تا یکنواخت شدن ملات، مرحله اختلاط را ادامه دهید.
- پس از آمادهسازی سطح بتن و میلگردهای زنگزدایی شده، ملات ترمیم بتن با روش پاشش یا ماله یا حتی با دست، بهخوبی در محل ترمیم، جایدهی و متراکم کنید.
- لایه بعدی ملات ترمیمی را پس از گیرش اولیه و آمادهسازی مجدد سطح زیرین، اعمال کنید.در صورت نیاز به قالببندی، از ملات ترمیمی خودتراکم نیز میتوانید استفاده کنید.
- دمای ملات ترمیمی و محیط کار ترجیحا5 تا 30 درجه سانتیگراد باشد. توجه شود که در دماهای کمتر یا بیشتر از محدوده گفته شده، عملکرد ملات در ترمیم بتن با اختلال مواجه میشود.
- پس از اجرای ملات ترمیمی، سطح بتن از تابش مستقیم آفتاب، گرمای زیاد، یخزدگی و تبخیر محافظت شود. پیشنهاد میشود در صورت امکان از عملآوری با رطوبت به مدت حداقل 48 ساعت استفاده شود یا از مواد عملآوری بتن استفاده کنید.
جمعبندی
در این مطلب تلاش کردیم تا اطلاعات مختصر و مفیدی راجع به ترک خوردگی سطح بتن، دلایل، تاثیرات و راههای پیشگیری از آن را خدمت شما ارائه کنیم. امیدواریم تا با استفاده از دانش و تکنولوژیهای به روز بتوانید بهترین عملکرد را در ترمیم سطح بتن داشته باشید.
قبل از تهیه ملات ترمیم بتن حتما با متخصصان این امر مشاوره بفرمایید تا محصولی متناسب با نیاز خود داشته باشید. همکاران ما در گروه نوژان سازه آماده خدمت رسانی و انجام مشاوره به شما جهت تهیه بهترین محصولات برای ترمیم بتن و آموزش روش استفاده و میزان مورد نیاز به شما هستند. با ما تماس بگیرید.
